‘Voor het onderwerp kwetsbare dijken hoef ik nooit in de gemeenteraad te komen’

Ahmed Aboutaleb op de Gebiedsconferentie 2023 Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden

Wat is de grootste uitdaging voor het gebied Rijnmond-Drechtsteden, wat waterveiligheid betreft? 

‘De balans vinden tussen waterveiligheid, schoon drinkwater en de economie. We moeten steeds grotere hoeveelheden water verwerken, en dat kan bij een dijkdoorbraak tot zowel een humanitaire als een economische ramp leiden. Van de 60 miljard euro die wij hier omzetten in de haven, wordt een groot deel verdiend in het achterland. Die belangen komen in het gedrang bij droogte. Toen een aantal jaar geleden de binnenvaart niet kon varen vanwege het lage water in de rivieren, reden er dagelijks honderden vrachtwagens naar Duitsland om de industrie daar te kunnen bedienen. Dat wil je niet. Dus het is waterveiligheid, het is drinkwater en het is ook onze economie die onder druk staat. En mijn grootste kopzorg is dat het bewustzijn hierover onvoldoende is.’

Hoe komt dat? En wat is nodig om het waterbewustzijn te verhogen?

‘Het thema water is voor heel veel van onze mensen niet ‘sexy’. Het verwijt is aan onze kant, omdat we lange tijd onze burgers in slaap hebben gesust. “Ga lekker slapen, we hebben fantastische waterwerken in dit land.” Dat is ook waar, het is echt uitstekend wat we met elkaar gebouwd hebben. Maar een dijk in Rotterdam-Oost kan in principe morgen doorbreken. Toch hoef ik nooit naar de gemeenteraad te komen voor het onderwerp kwetsbare dijken. Ook landelijk is het nauwelijks een debat, terwijl het eigenlijk het grootste vraagstuk is van het land. Ik roep gemeenten, bestuurders en waterschappen dan ook op om het hier vaker over te hebben.’

Tegelijkertijd neemt de maatschappelijke roep om actie tegen klimaatverandering wel toe. Hoe kunnen bestuurders daar het beste op reageren?

‘Wat we volgens mij moeten doen met groeperingen als Extinction Rebellion is ze niet alleen maar van de A12 weghalen, maar met ze praten. Het is grotendeels onze bezorgde jeugd die zich zorgen maakt over de planeet, en hun zorgen zijn terecht. Laten we de jonge generatie en de milieugroeperingen aan tafel uitnodigen; kijken hoe we van hun inzichten kunnen leren en hoe we deze in het beleid kunnen betrekken.’

U bent nu 14 jaar gebiedsvoorzitter. Wat drijft u?

‘Het voortbestaan van de mensheid hangt af van water, dat is waarom ik ermee bezig ben. Op de VN Waterconferentie in april in New York hoorde ik hoeveel mensen in de wereld geen toegang hebben tot schoon drinkwater. Dat zijn er 800 miljoen, ongeveer 1 op 10! Wij hebben hier nog in overvloed, maar ik heb het anders meegemaakt in mijn jeugd in Marokko. Daar moest ik dagelijks met een ezel en twee kruiken 50 liter drinkwater halen, berg op en berg af. Het raakt me dus ook persoonlijk, daarom ben ik ook vrijwilliger in mijn Marokkaanse geboortestreek voor een waterproject. We boren daar waterbronnen aan in de bergen. Onlangs was ik er om het vierde waterpunt in te wijden. Fantastisch om te zien dat de mensen daar nu uit een eigen kraantje water kunnen tappen.’

Wat is uw belangrijkste boodschap voor de deltacommunity?

‘Ik heb er meerdere. De eerste: doorgaan op de ingeslagen weg. Dus de rivieren de ruimte geven en tegelijkertijd de dijken versterken en verzwaren waar nodig. De tweede: blijf voortdurend nieuwe inzichten gebruiken. Kijk bijvoorbeeld goed naar waar je bouwt en waar je niet bouwt. En de derde boodschap: draag het thema ‘water’ verder uit de komende jaren. Zorg voor evenwichtige communicatie over de grote uitdagingen voor de toekomst. Vertel je inwoners over de risico’s, maar betrek ze erbij en maak ze niet bang. Waar wonen we en waar bouwen we? Dit zijn grote keuzes en grote vraagstukken, maar ze raken wel de microkosmos van de mensen.’

‘Bereid mensen ook voor op onvermijdelijke keuzes. Ik praat nu bijvoorbeeld met een groep bewoners over het herinrichten van hun straat. Die moet mooier en groener worden en daar is ook voldoende geld voor. Maar dan zeggen de bewoners: er mag geen auto minder zijn. Laat dit getal eens op je inwerken: 51% van alle ruimte in Rotterdam is voor de auto. Dat is niet duurzaam. Het gesprek hierover moeten we de komende jaren met bewoners gaan voeren, dat vergt moed en geduld. En aan de jonge generatie moeten we uitleggen dat dit soort veranderingen tijd kosten. We moeten de weg van geleidelijkheid volgen.’