Foto Werkconferentie Zuidwestelijke Delta. Beeld: Zuidwestelijke Delta
De Zuidwestelijke Delta is een van de regio’s die aan de slag is met de herijking van de Voorkeursstrategie voor het Deltaprogramma. Coen Verhoeve is sinds een half jaar de nieuwe programmamanager van de Zuidwestelijke Delta. Hij vertelt hoe de partners en de omgeving bij de ontwikkeling van de nieuwe strategie betrokken worden, hoe het programma focus aanbrengt en wat hij hierbij belangrijk vindt. ‘We willen de Delta weer in balans brengen,’ staat voor Verhoeve voorop.
Coen Verhoeve is vanaf 1 maart programmamanager Zuidwestelijke Delta. De afgelopen 10 jaar bekleedde hij verschillende leidinggevende functies binnen de Provincie Zeeland en was hij projectleider voor diverse opdrachten. Daarvoor werkte Coen als leidinggevende bij waterschap Scheldestromen (voorheen waterschap Zeeuwse Eilanden). Hij is opgeleid in de stedenbouw en public management.
De huidige Voorkeursstrategie Zuidwestelijke Delta bouwt voort op de inrichting van het gebied door de Deltawerken. De waterveiligheid is hiermee goed geborgd. De ecologische veerkracht van de Delta staat echter onder druk: die opgave is urgent. Binnen de huidige strategie verkennen we maatregelen om de hoofddoelen van de Zuidwestelijke Delta: veilig en klimaatbestendig, ecologisch veerkrachtig en economisch vitaal, weer in balans brengen. Afhankelijk van landelijke keuzes brengen we in de komende periode de opties en consequenties in beeld om de strategie aan te passen.
‘De herijkte Integrale Voorkeursstrategie wordt onderdeel van het Uitvoeringsprogramma Zuidwestelijke Delta 2050 dat eind dit jaar klaar moet zijn,’ trapt Verhoeve af. ‘Basis vormt “het verhaal van de Zuidwestelijke Delta”, dat ook ons DNA uitstraalt en waarom we dit gebied zo graag leefbaar en veilig willen houden voor al onze inwoners. In het Uitvoeringsprogramma brengen we alle kennis en bouwstenen samen en kiezen we richting om onze ambitie te halen om de eerste klimaatbestendige delta ter wereld te zijn. We moeten de komende zes jaar vol aan de slag met pilots, projecten en onderzoek om voorbereid te zijn op het maken van keuzes in de toekomst. Daar zit ook de energie in uit de omgeving.’
Wat bedoel je met: we willen de Delta weer in balans brengen?
‘Via de drie hoofddoelen: veilig en klimaatbestendig, ecologisch veerkrachtig en economisch vitaal, geven we invulling aan onze ambitie. We zien duidelijk dat voor ecologie en waterkwaliteit de doelen niet bereikt worden, we zijn zogezegd het knikpunt voorbij. Dit maakt extra duidelijk waarom meer focus hierop in de herijking van onze voorkeursstrategie nodig is. Onze uitdaging is om ervoor te zorgen dat we alle drie de doelen in evenwicht gaan brengen met als resultaat: een Delta die weer in balans is. Hiervoor zijn we volop in gesprek met de partners en onze omgeving, zowel binnen de Zuidwestelijke Delta als buiten ons gebied. Dat gesprek willen we stevig voeren. Onze Delta is immers verbonden met de rest van Nederland.’
Hoe voeren jullie dat gesprek?
‘Dat doen we behoorlijk intensief. Dat heeft ook te maken met de aard van ons gebied. De Zuidwestelijke Delta beslaat een groot wateroppervlakte met verschillende deltawateren en los van elkaar liggende landsdelen. Enerzijds heeft elk deelgebied zijn eigen dynamiek met opgaven en kansen. Anderzijds vormen de gebieden een samenhangend systeem. We zijn vorig jaar gestart met Expertsessies per deelgebied om input op te halen en na te denken over oplossingsrichtingen. Hierna zijn we de regio zelf ingegaan om het bredere gesprek te voeren en organiseerden we Gebiedssessies. We haalden daar volop beelden, scenario’s, concrete ideeën en suggesties op voor zowel de komende zes jaar als de langere termijn. Dat is erg waardevol voor ons als samenwerkingsverband: het helpt richting te kiezen in het Uitvoeringsprogramma.
Op 1 juli legden we op een Werkconferentie alle opbrengsten voor aan de samenwerkingspartners. En op 8 oktober organiseren we onze jaarlijkse Gebiedsconferentie, waarvoor we speciaal volksvertegenwoordigers uitnodigen. Zeker ook lokale partijen willen graag weten wat de Zuidwestelijke Delta doet, welke richting we uitgaan, hoe ons programma zich verhoudt met andere nationale programma’s en wat ieders rol is. Uiteindelijk gaat het om de eigen leefomgeving, wat daarin verandert en hoe we hier ook in de toekomst fijn kunnen leven. Zowel de inhoud als het proces zijn gewoon complex, dus we proberen het verhaal zo helder mogelijk te vertellen.’
‘We gaan aan de slag met wat we nu urgent vinden en bereiden we ons voor op de grotere keuzes van morgen. De focuspunten verbinden zo het nu met de lange termijn’
Hoe brengen jullie focus aan binnen de Voorkeursstrategie?
‘Als onderdeel van het Uitvoeringsprogramma werken we aan de bouwstenen Waterveiligheid, Zoetwater en Ecologie en Waterkwaliteit en gaan we het thema Ruimtelijke Adaptatie op Zuidwestelijke Delta-schaal verder ontwikkelen. Voor extra focus hebben we zes actiegerichte punten benoemd, die we getoetst hebben op de Werkconferentie. We pakken die focuspunten integraal, gebiedsgericht en adaptief aan. Hiermee gaan we aan de slag met wat we nu urgent vinden en bereiden we ons voor op de grotere keuzes van morgen. De focuspunten verbinden zo het nu met de lange termijn.’
Wat zijn die focuspunten?
- Onder Waterveiligheid valt het focuspunt “Van lijnen naar zones”. Dit houdt in dat we met het oog op de verwachte zeespiegelstijging naast traditionele dijkversterking willen experimenteren met nieuwe waterveiligheidsconcepten. Insteek daarbij is om meerdere thema’s daar waar het kan te combineren, zoals landschap, natuur en cultuurhistorie. We verkennen nu de mogelijkheden daarvoor via gebiedsgerichte aanpakken.
- “Sponswerking vergroten” en “Volkerak-Zoommeer als sleutelgebied” pakken we op binnen het thema Zoetwater. We kijken samen met het gebied naar ontwikkelingen die bijdragen aan het “goed” zoet houden van het Volkerak-Zoommeer, zoals het verzachten en natuurlijker maken van (land-water)overgangen. Hierdoor neemt de beleefbaarheid en gebruikswaarde toe. Omdat elke druppel telt, zetten we letterlijk in op het vergroten van de sponswerking van de bodem en figuurlijk op het benutten van de mogelijkheden om het water vast te houden voor later gebruik.
- Bij Ecologie en Waterkwaliteit horen de focuspunten “Dynamische Deltanatuur” en “Robuuste verbindingen”. Binnen verschillende programma’s zoals de Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW) werken we naar een verbonden en dynamische deltanatuur. Zo gaan we in de Preverkenning Vis en Vogels aan de slag met systeemmaatregelen om de leefomstandigheden van vissen en vogels te verbeteren.
- En binnen Ruimtelijke Adaptatie valt “Weerbaar tegen wolkbreuken”. De provinciale stresstesten worden nu afgerond, dus daarmee hebben we nog veel beter de “rode vlekken” in beeld waarmee we aan de slag moeten. Dat willen we dan ook weer verbinden met het vergroten van de zoetwatervoorraad.
