Rivieren Maas

Dit artikel hoort bij: Deltanieuws 03

Klankbordgroep brengt werkbezoek aan gebiedsontwikkeling Meanderende Maas

Verlagen van maaiveld bij Zaltbommel

Foto Verlagen maaiveld bij Maasbommel. Beeld: Meanderende Maas

Op 25 juni bracht de klankbordgroep Deltaprogramma Maas een werkbezoek aan het project Meanderende Maas, dat momenteel volop in uitvoering is. Dit grootschalige waterveiligheid- en gebiedsontwikkelingsproject tussen Lith en Ravenstein belooft niet alleen meer veiligheid en klimaatbestendigheid, maar biedt ook kansen voor landbouw, natuur, scheepvaart en recreatie. Bij de integrale gebiedsontwikkeling zijn ook inwoners en bedrijven uitvoerig betrokken.

Omgevingsmanager van Meanderende Maas Joep de Greef
Joep de Greef, omgevingsmanager Meanderende Maas. Beeld: Meanderende Maas
Janique Huijbregts, regiomanager Zuid ANWB
Janique Huijbregts, regiomanager Zuid ANWB. Beeld: Meanderende Maas
Jan Boelhouwer
Jan Boelhouwer, voorzitter Klankbordgroep Maas. Beeld: Meanderende Maas

Joep de Greef is omgevingsmanager bij het project Meanderende Maas namens Waterschap Aa en Maas. Binnen het omgevingsteam legt hij de verbinding tussen de binnen- en buitenwereld van het project. Eerder werkte Joep ook aan infrastructurele projecten, onder andere voor Rijkswaterstaat als projectleider en adviseur.

Janique Huijbregts werkt bijna 18 jaar bij de ANWB als regiomanager Zuid. Mobiliteit, recreatie en toerisme zijn de rode draad in haar werk. Als lid van de klankbordgroep van het Deltaprogramma Maas brengt zij de belangen van bewoners, natuur en recreatie in bij de beleidsontwikkeling. 

Jan Boelhouwer is voorzitter van de klankbordgroep van het Deltaprogramma Maas. In zijn carrière heeft hij brede bestuurlijke ervaring opgedaan als gedeputeerde, parlementslid en burgemeester van Gilze Rijen. Bij de klankbordgroep zet hij zich in voor een open dialoog tussen overheden en maatschappelijke organisaties voor een veilige, leefbare en toekomstbestendige Maas.  Jan zit namens de Klankbordgroep in de Stuurgroep Deltaprogramma Maas en brengt daar het geluid van de maatschappelijke organisaties in.

Meanderende Maas

In 2016 is besloten tot de start van een verkenning voor het combineren van de dijkverbetering op het traject Ravenstein-Lith met rivierverruiming en gebiedsontwikkeling. Aan de uitvoering is een meerjarig proces van verkennen en onderzoeken voorafgegaan. Joep de Greef, omgevingsmanager Meanderende Maas, vertelt hoe een zorgvuldige voorbereiding loont voor dit project: ‘Het participatietraject was uitgebreid. We organiseerden vele bewonerswerkplaatsen en inloopmomenten waar we honderden wensen en aandachtspunten ophaalden. Van inritten tot cultuurhistorische waarden. Alles is verzameld en zoveel mogelijk verwerkt in het ontwerp en het plan van aanpak. Nu we bouwen, hebben we daar enorm veel profijt van.’

Er zijn aan de Maasoever tijdelijke overslagpunten ingericht. Alle aan- en afvoer van grond vindt plaats via de Maas en niet over de weg. Dit zorgt voor aanzienlijk minder hinder voor bewoners. Ook het transport van grond in het gebied vindt plaats over tijdelijke werkwegen in de uiterwaarden en niet over de bestaande weginfrastructuur (ook op foto zichtbaar).

Slim en duurzaam werken

Ook technisch spelen er in het Meanderende Maas-project slimme oplossingen. Zo wordt er een tuimeldijk aangelegd, een extra dijkconstructie buiten de bestaande dijk. Dit zorgt voor extra veiligheid zonder het huidige dijklichaam aan te tasten met zijn karakteristieke bomen en bebouwing. Janique Huijbregts, regiomanager Zuid van ANWB en lid van de klankbordgroep, vult aan: ‘De grote rivieren in Nederland - zoals de Rijn, de Maas en de Waal - spelen een cruciale rol in ons landschap en onze veiligheid. Maar ze brengen ook een flink aantal uitdagingen met zich mee. Daarvoor worden programma's gemaakt om deze uitdagingen het hoofd te bieden. Zo ook het project Meanderende Maas waar meer ruimte voor de rivier wordt geboden, meer ruimte voor recreatie en waar dijken slim en duurzaam worden opgehoogd. Als lid van de klankbordgroep stel ik verdiepende vragen en deel ik onze brede ervaring vanuit de ANWB.’

Maatschappelijke klankbordgroep Deltaprogramma Maas 

Sinds de start van de Stuurgroep Deltaprogramma Maas in 2010 is een maatschappelijke klankbordgroep actief. In deze klankbordgroep nemen organisaties deel die de belangen van landbouw, natuur, scheepvaart, drinkwater, recreatie en delfstoffen inbrengen bij de Stuurgroep Deltaprogramma Maas. De klankbordgroep ontvangt de Stuurgroep Deltaprogramma Maas vergaderstukken en geeft belangrijke input vanuit dit brede klankbordgroep perspectief mee aan deze Stuurgroep. Op deze manier hebben ook maatschappelijke organisaties invloed op de ontwikkeling van rivierenbeleid ter voorbereiding op uitvoeringsprojecten. 

Meanderende Maas in beeld

Tijdens het werkbezoek zijn op locatie foto’s gemaakt die de het grootschalige karakter van het project zichtbaar maken. Ze laten zien hoe de omgeving verandert, hoe er gewerkt wordt aan veiligheid én kwaliteit van leven. De beelden brengen de impact en vooruitgang van deze integrale gebiedsontwikkeling tot leven. 

Meer informatie over het project: www.meanderendemaas.nl.

Laad- en los ponton Maasbommel met aan beide kanten van de Maas werkzaamheden in de uiterwaarden

Laad-losponton Maasbommel met aan beide kanten van de Maas werkzaamheden in de uitwaarden. Beeld: Meanderende Maas

Dijkversterkingswerkzaamheden en de transportroute in de uiterwaarde naast de dijk

Dijkversterkingswerkzaamheden en de transportroute in de uiterwaarde naast de dijk. Beeld: Meanderende Maas

Participatie als inspiratiebron

Op verschillende niveaus geeft het Deltaprogramma Maas invulling aan participatie. Zo richt het programmateam Deltaprogramma Maas, dat werkt aan beleid voor de lange termijn, zich op de medeoverheden en koepels van maatschappelijke organisaties. Die koepels zijn vertegenwoordigd in de maatschappelijke klankbordgroep Deltaprogramma Maas. Hier vindt het gesprek plaats over de beleidskeuzes en programmering van projecten op de schaal van de gehele Nederlandse Maas plaats. De participatie met burgers en bedrijven over ontwikkelingen op lokale schaal langs de Maas gebeurt vanuit de individuele projecten. De communicatie is op de uitvoering gericht en staat dichtbij de praktijk van de bewoners. Volgens de klankbordgroep Deltaprogramma Maas is samenwerking niet alleen een werkwijze, het moet ook een bron zijn van wederzijdse inspiratie. Voorzitter van de klankbordgroep Jan Boelhouwer benadrukt het belang van onderlinge betrokkenheid en samenwerking: ‘Hoe wil je dat een gebied eruitziet in de toekomst? Door verhalen aan elkaar te vertellen, groeit onderling begrip en ontstaat samenwerking. En dan komen mooie dingen tot stand.’ 

De Maas als gedeelde opgave

De Maas is een vitale rivier, maar ook een bron van uitdagingen: hoge waterstanden, lage waterstanden, droogte, druk op dijken en kwetsbare natuur. Voor de uitwerking van plannen voor de Maas zijn het Rijk en regionale overheden (provincies, waterschappen, gemeenten) de verantwoordelijke en bevoegde partijen. Deze partijen werken samen in de Stuurgroep Deltaprogramma Maas. Zij kunnen en willen niet zonder de inzichten en belangen van vele gebruikers op en langs de rivier tot besluiten komen. Juist daarom is de samenwerking van overheden en maatschappelijke organisaties essentieel.