Kort nieuws

Nieuwe handreiking risicodialogen Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie beschikbaar

De nieuwe handreiking risicodialogen staat online! Een ‘risicodialoog voeren’ is één van de zeven ambities uit het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie. Het is de stap tussen het uitvoeren van de klimaatstresstest en het maken van een uitvoeringsprogramma voor klimaatadaptatie. Werkregio’s voeren deze stappen eens in de zes jaar uit in een cyclisch proces om in 2050 klimaatadaptief en waterrobuust ingericht te zijn. 

De handreiking is bedoeld voor organisatoren van risicodialogen en vervangt de Routekaart Risicodialoog uit 2019. Belangrijk verschil met de vorige editie is dat er inmiddels al veel ervaringen zijn met risicodialogen. De handreiking moedigt werkregio’s aan om voort te bouwen op alles wat er al ligt. Bovendien haalt de handreiking methodes en tools aan die in de afgelopen jaren zijn ontwikkeld zoals de Adaptatiepiramide, de Doelensystematiek en de Menukaart Hitte. Ander belangrijk verschil is dat je deze vernieuwde handreiking ook kunt gebruiken voor risicodialogen op het bovenregionale schaalniveau onder coördinatie van de provincies. Dit schaalniveau is nieuw, omdat er dit jaar voor het eerst ook bovenregionale stresstesten voor grootschalige neerslag worden uitgevoerd.

Kan jij hulp gebruiken bij de organisatie van risicodialogen? Bekijk dan de handreiking risicodialogen.

Subsidie KIN Kennis-in-Actie subsidie tot 14 oktober aan te vragen

Het Klimaatonderzoek Inititatief Nederland (KIN) heeft een nieuwe subsidie ontwikkeld om wetenschap en praktijk samen in beweging te brengen voor rechtvaardige klimaattransities. Het uitgangspunt daarbij is: al doende leren en al lerende doen. Met deze Kennis-in-Actie Subsidie daagt het KIN kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties uit samen voorstellen in te dienen voor transformatieve, experimentele projecten op het gebied van Collectief Waterbeheer Oost-Brabant. Welke oplossingsrichtingen, onderzoekende vragen en transitieleerdoelen kunnen de gewenste transitie in deze regio versnellen? En welke interventies gaan dat mogelijk maken?

Collectief Waterbeheer Oost-Brabant is het eerste transitieprogramma waaraan het KIN de Kennis-in-actie subsidie verbindt. Het indienen van voorstellen kan tot 14 oktober 14:00 uur. Lees meer informatie over de subsidie, het indienen van een voorstel en over de contactpersonen bij het KIN voor vragen over deze call. Ben je van plan om een voorstel in te dienen? Het KIN moedigt je aan je interesse eerst kenbaar te maken op het initiatieven-prikbord. Zo ziet iedereen wie voor welk onderwerp wil indienen en kunnen mogelijk samenwerkingen ontstaan.

Nieuw onderzoek duidt op sneller instorten AMOC

De Atlantische oceaanstroom AMOC vervoert warm zeewater van rond de evenaar naar het Noorden en zorgt er zo voor dat Noordwest-Europa, en dus Nederland, een veel milder klimaat heeft dan bijvoorbeeld Canada. Het stilvallen of vertragen van de AMOC heeft wereldwijd grote gevolgen. Noordwest-Europa wordt dan flink kouder dan het zou zijn met een AMOC op de huidige sterkte. Winters worden guurder en ruiger, met meer stormen. Zomers worden juist droger. En de zeespiegel gaat nog meer stijgen. Elders in de wereld nemen temperaturen juist extra toe.

Overigens staat niet vast dat dit gaat gebeuren. Er zijn modellen die de AMOC wel en niet laten instorten. De kans dat de AMOC daadwerkelijk tot stilstand komt, wordt groter naarmate de aarde meer opwarmt. Nieuw onderzoek van klimaatwetenschappers van Universiteit Utrecht laat zien dat de start van het instorten van de AMOC mogelijk al rond 2060 kan gebeuren. Dat proces kan dan nog ongeveer 100 jaar duren.

De opgaven voor de Nederlandse delta worden met het potentieel stilvallen van de AMOC nog omvangrijker en complexer. Dit betekent wat voor de maatschappij, maar wat precies is nog onvoldoende in beeld. Het is nog onduidelijk wat het effect van het vertragen en stilvallen van de AMOC is op weer en klimaat, en hoe dat doorwerkt op landgebruik en natuur. Het NIOZ, het KNMI, Deltares, Ministerie van IenW en Staf deltacommissaris brengen samen in beeld welke kennis Nederland moet ontwikkelen om meer zicht te krijgen op de gevolgen voor het klimaat en de doorwerking daarvan op de wateropgaven, de deltabeslissingen en -strategieën. Zo werken we aan een kennisnetwerk en bouwen we samen essentiële kennis op.

Lees meer informatie over wat Europa staat te wachten als de Golfstroom sterk verzwakt.
 

Onderzoek naar relatie tussen gender en klimaat in Europees Nederland en op Bonaire

In opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) voert Bureau CAS, samen met Hogeschool Rotterdam en Museum Terramar op Bonaire, onderzoek uit naar de relatie tussen gender en klimaat in Europees Nederland en op Bonaire. De focus ligt op kwetsbare gebieden die extra gevoelig zijn voor klimaateffecten zoals hitte, overstromingen of stormschade. Daarbij wordt gekeken naar bewonerskenmerken zoals gender, leeftijd, migratieachtergrond, inkomenspositie en woonsituatie, en hoe deze elkaar beïnvloeden.

Hoewel de gevolgen van klimaatverandering vaak worden onderzocht, blijft gender meestal onderbelicht. In de eerdere verkenning ‘Klimaat & Gender’ werd dit kennishiaat duidelijk gesignaleerd. Dit nieuwe onderzoek brengt in kaart wie er in klimaatrisico- gebieden wonen, welke impact klimaateffecten op hun leefsituatie hebben en hoe verschillende factoren elkaar versterken.

Het onderzoek combineert kwantitatieve analyses met kwalitatieve onderzoeksmethodes en richt zich ook op mogelijke oplossingsrichtingen om beleidsontwikkeling in klimaatadaptatie en -mitigatie te ondersteunen die recht doet aan sociale verschillen en diversiteit van bewoners.

Nationaal Deltacongres 2025

Het Nationaal Deltacongres is dit jaar op donderdag 13 november in het Chassé Theater in Breda. Tijdens het congres wordt stilgestaan bij de actuele waterthema’s en de stappen die de samenwerkende partijen binnen het Deltaprogramma zetten voor waterveiligheid, zoetwaterbeschikbaarheid en een klimaatbestendige inrichting van onze leefomgeving. Het centrale thema dit jaar is de lopende herijking van de deltabeslissingen en voorkeursstrategieën die de basis vormen voor de aanpak om Nederland te beschermen tegen overstromingen, wateroverlast door extreme regenbuien en hitte, en te zorgen voor voldoende zoetwater. 

In de ochtend is er een plenair programma waarin minister Robert Tieman van Infrastructuur en Waterstaat vertelt over de wateropgaven van het Rijk. Deltacommissaris Co Verdaas is gastheer van het Deltacongres en zal ingaan op de keuzes bij de herijking en de keuzes die we moeten maken voor een klimaatbestendige toekomst van Nederland. In de middag zijn er verdiepende sessies waarbij onder meer de betekenis van de herijking voor de regio’s centraal staat. Ook is er een sessie over het toepassen van natuurlijke oplossingen voor de klimaatopgaven en een bijeenkomst over de Europese strategie voor waterweerbaarheid en grensoverschrijdende klimaatadaptatie.

Zie voor meer informatie over het Nationaal Deltacongres 2025.