Foto Wateroverlast op station Bussum-Zuid. Beeld: Stichting CAS
Vaak kun je zelf meer doen dan je denkt als het gaat om waterveiligheid of schoon water. Als veel mensen meedoen en stappen zetten naar een andere omgang met water, draagt dat bij aan een weerbare samenleving. Het samenwerkingsverband Leven met Water heeft als doel om het waterbewustzijn onder Nederlanders te vergroten. Anne-Marie Hitipeuw is namens IenW de trekker van een van de vier zogenoemde wateropgaven van Leven met Water: voorbereiden op wateroverlast. Ze werkt samen met experts van andere organisaties – waaronder de Staf deltacommissaris – aan een aanpak om inwoners weerbaar te maken tegen wateroverlast. Anne-Marie neemt ons mee in deze aanpak.
Anne-Marie Hitipeuw is opgeleid als stedenbouwkundige en sociaal geograaf. Ze is momenteel verbonden aan het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat waar ze kwartiermaker is voor het thema wateroverlast en trekker van de aanbevelingen van de beleidstafel Wateroverlast. Eerder werkte ze op het Bureau Internationale Zaken van de gemeente Den Haag en in 2017 werd zij de eerste Chief Resilience Officer van de Hofstad.
Leven met water is een samenwerkingsverband van: waterschappen, waterbedrijven, het Nationaal Deltaprogramma, watermusea, Rijkswaterstaat, provincies, gemeentes, ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Unie van Waterschappen, Vewin, VNG en IPO. Het zijn organisaties die zich dagelijks inzetten voor schoon, veilig en voldoende water. Dit lijkt vanzelfsprekend, maar de uitdagingen worden steeds groter. Daarom is het tijd om in Nederland anders met water om te gaan. Het programma Leven met Water biedt iedereen de handvatten om daaraan bij te dragen.
De vier wateropgaven van Leven met Water
Bijzonder aan het programma Leven met Water zijn de systematische opbouw en de praktische handvatten die aangereikt worden. Per wateropgave wordt in kaart gebracht wat overheden, bedrijven en andere organisaties al doen om mogelijke problemen te voorkomen. Vervolgens wordt een overzicht gemaakt van de stappen die inwoners zelf kunnen zetten. De volgende wateropgaven staan centraal:
- Voorkomen van watertekort
- Verminderen van wateroverlast
- Voorbereiden op wateroverlast
- Verbeteren van waterkwaliteit
Verminderen van en voorbereiden op wateroverlast
Nederland telt maar liefst vijfenhalf miljoen tuinen, die gemiddeld voor 60% versteend zijn. Als meer Nederlanders hun tuin vergroenen, wordt regenwater beter vastgehouden waardoor er bij piekbuien minder kans is op wateroverlast. Daar waar toch wateroverlast optreedt, kan een goede voorbereiding veel uitmaken. Denk aan het aanschaffen van waterdichte schotten om water (letterlijk) buiten de deur te houden. Of aan het uit voorzorg verplaatsen van dure of kwetsbare spullen naar hogere verdiepingen.
‘De komende jaren gaan we vertrouwde én nieuwe middelen inzetten om waterbewustzijn te vergroten’
Anne-Marie geeft een toelichting op de aanpak: ‘We werken volgens het principe van meerlaagsveiligheid. Er is in Nederland veel aandacht voor ruimtelijke aanpassingen en technische innovaties om de gevolgen van wateroverlast te verminderen. Maar inwoners kunnen ook veel doen om schade of overlast te beperken. Daar willen we hen bij helpen door informatie te bieden over hoe je je beter kunt voorbereiden. Bijvoorbeeld door mensen te laten ervaren wat het betekent als de straat blank staat of als er water je huis in loopt. Dan ga je vanzelf nadenken over wat je kunt doen als dat echt gebeurt. De komende jaren gaan we vertrouwde én nieuwe middelen inzetten om waterbewustzijn te vergroten. Van mediacampagnes en events tot virtual reality toepassingen.’
Gedragsonderzoek en deelcampagnes
Anne-Marie: ‘We zetten gedragsonderzoek in om te bepalen voor welk van de maatregelen het meeste draagvlak is. En ook of ze in de praktijk uitvoerbaar zijn voor mensen. Die maatregelen brengen we via de site levenmetwater.nl onder de aandacht. Daarnaast vragen we aan ons netwerk van waterpartners om mee te werken via deelcampagnes. Het ene onderwerp leent zich meer voor een waterschap, een ander voor gemeenten. Zo zorgen we voor gericht bereik onder inwoners.’
Samenwerken aan Leven met Water
Het programma ondersteunt de partners met bouwstenen die zij kunnen gebruiken voor hun eigen communicatie met inwoners en bezoekers. Partners zijn vrij om te kiezen of ze vanuit hun eigen organisatie en merkidentiteit communiceren, of onder de vlag van Leven met Water. In de praktijk zal dit afhangen van de situatie: is er bijvoorbeeld nieuws te melden vanuit het eigen werkgebied, of gaat het om een tip die voor alle Nederlanders van meerwaarde is? Groot pluspunt van de samenwerking binnen het programma is dat er nu voor iedereen in het land herkenbare boodschappen zijn over de verschillende wateropgaven.
Leven met Water op het Deltacongres
Het team achter Leven met Water presenteert zich tijdens het Nationaal Deltacongres op 13 november. Heb je een wens of een goed idee? Kom dan even langs!
