Foto Inzending voor regio Rijn-Maasmonding 'Rotterdam Waterstad 2100'. Bron: Rotterdam Waterstad 2100
Waar willen wij wonen? Deze vraag is het thema van de twaalfde editie van de regionale ontwerpprijsvraag van de Eo Wijers Stichting. De stichting is op zoek naar vernieuwende visies op de toekomst van steden en landschappen. Visies met het oog op klimaatadaptatie en natuurverbetering. De prestigieuze prijsvraag richt zich dit keer op de regio’s Rijn-Maasmonding, Midden-Zeeland, Oostelijk Flevoland en de Achterhoek. Welke baanbrekende ideeën liggen er op dit moment zoal?
De stichting hoopt antwoorden te krijgen op vragen als: hoe gaan we om met versnelde zeespiegelstijging? Hoe kunnen we uitstoot van stikstof verminderen? Hoe organiseren we voldoende beschikbaarheid van zoetwater? En hoe ziet onze natuur er straks uit met al die veranderingen? In de eerste ronde zijn meer dan dertig inzendingen ingestuurd. Elf daarvan gaan door naar de tweede ronde. In de landelijke finale, na de zomer, kiest de jury uit de vier regiowinnaars een landelijke prijswinnaar.
Over de Eo Wijers Prijsvraag
De Eo Wijers Prijsvraag is een ontwerpprijsvraag die zich richt op de regionale schaal. De prijsvraag leverde in het verleden bekende prijswinnaars en plannen met veel impact op. Zoals plan Ooijevaar van Dirk Sijmons medio jaren ‘80, dat aan de basis stond van het Rijksprogramma Ruimte voor de Rivier. En plan Markeroog van West 8, dat rond 2006 het denken over de ecologische ontwikkeling van het Markermeer verder bracht. Wil je meer informatie? Bekijk dan de website over de Eo Wijers Prijsvraag.
Samen met gemeente Rotterdam en Provincie Zuid-Holland is het Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden opdrachtgever voor de regio Rijn-Maasmonding. Voor de regio Midden-Zeeland werken Provincie Zeeland en het Deltaprogramma Zuidwestelijke Delta samen. Beide regio’s liggen in het gebied waar de grote rivieren en de kust samen komen.
Nieuwe perspectieven door ontwerpend onderzoek
‘Deze tijd van klimaatverandering en vele transities vraagt om herijking van onze strategie,’ aldus Marlies van der Maarel, strategisch stedenbouwkundige van gemeente Rotterdam. ‘We staan voor tal van veranderingen. Hoe kan ons waterveiligheidsvraagstuk samengaan met de vele andere doelen en transities in de samenleving? En hoe kan ontwerpend onderzoek een impuls geven aan deze complexe belangenafweging? We verheugen ons op de uitkomsten en hopen op evenveel impact als prijswinnaars uit het verleden.’
Paul de Beer, Manager Programma Zuidwestelijke Delta: ‘Vanuit de ambitie om in 2050 de eerste klimaatbestendige regio ter wereld te zijn, moeten we aan de slag met oplossingen. Meedoen aan de prijsvraag is een stukje van die ruimtelijke puzzel leggen. Verbeeldingskracht is daarin essentieel om te komen tot een verbindend toekomstbeeld. Landschappelijke ontwerpen geven nieuwe perspectieven die onze regio verder helpen, om de juiste keuzes te maken in de opgaven waaraan we werken. Hiermee boosten we het proces om tot concrete oplossingen te komen.’
Dialoog met de regio
Op 16 februari was de officiële start van de tweede ronde. In deze fase werken de geselecteerde ontwerpteams hun ontwerp verder uit. Dat doen ze in dialoog met de regio. Juryvoorzitter Berno Strootman blikte terug op de 31 inzendingen van de eerste ronde. De jury was onder de indruk van de ideeën van de ontwerpteams. Ideeën over een toekomstig landschap en een leven in samenhang met de natuur.
De selectie van regio Rijn-Maasmonding
De kernvraag binnen de regio Rijn-Maasmonding is: hoe kan een klimaatgerichte aanpak als hefboom de natuurlijke systemen in balans brengen? Daarin zoekt de regio naar integrale oplossingen voor: natuurverbetering, stikstofreductie, het bereiken van een fossielvrije haveneconomie, voldoende schoon zoetwater en het versterken van het metropolitaans landschap met goede verstedelijkingskansen. De drie geselecteerde inzendingen hebben ieder hun eigen strategie en leggen de nadruk op verschillende accenten.
Zo zet Waterstad 2100 in op de Deltaklimaatdijk die de Randstad moet beschermen. De havens liggen buitendijks op een opgehoogde archipel. Een gesloten watersysteem met twee sluizen biedt de kans op een zelfvoorzienend zoetwatersysteem. Een geheel nieuw perspectief op de identiteit van het gebied.
Tweestromenland en Zoals het Getij het land vormt richten zich beiden op open getijdewatersystemen. Tweestromenland legt daarbij het accent op estuariën landschap in een sterk verstedelijkte situatie. Een nieuw geordende en compacter post-fossiele Havenstad ligt midden in deze natuurrijke wereld op een megaterp. De inzending zet in op een slimme scheiding van rollen voor waterstromen: utilitair water voor onder meer de haven en ‘ecologisch’ water bij de Haringvliet. Zoals het Getij het land vormt zoekt naar vergaande functionele overlapping en verweving van stad en haven als een nieuwe stadsloot. Deze inzender zet schone raffinaderijen in als vliegwiel.
