Samen richting een klimaatbestendige Zuidwestelijke Delta

Gebiedsconferentie volgende stap in langetermijnvisie

De ruim 180 deelnemers verkenden samen de vijf thema’s en dachten na over mogelijke oplossingen, waarmee meerdere doelen worden gehaald. Want door nauw samen te werken op de thema’s, en vooral ze te verbinden, is de ambitie sneller en slimmer te bereiken. Maar, oplossingen zijn niet eenvoudig. Deltacommissaris Co Verdaas verwoordde het treffend: “We zullen over de grenzen van sectoren heen moeten samenwerken om ons land klimaatrobuust in te richten. We moeten daarbij lastige keuzes maken. Dit geeft gedoe, maar je hebt het goede gedoe nodig om verder te komen!”

Aan de slag met de thema’s

Bij de plenaire start werden de thema’s geïntroduceerd via een animatie en besproken in een panel. Daarna gingen de deelnemers per thema aan de slag in workshops. Van de belangen bij dijkversterkingen en duurzame waterbronnen tot ecologisch herstel en klimaatbestendige stad- en landschapsinrichting: de conferentie liet zien hoe samenwerking en vooruitstrevend denken nodig zijn om de uitdagingen van klimaatverandering het hoofd te bieden. De opbrengst van de workshops biedt input en inspiratie voor het verder werken aan de langetermijnvisie.

Workshops

Hoe houden we de Zuidwestelijke Delta veilig? De deelnemers in de workshop waterveiligheid werden ondergedompeld in de wereld van dijkversterkingen in de Zuidwestelijke Delta, inclusief belangenafwegingen, compensatie van natuur en functies, en innovatieve technieken zoals “Building with Nature”. De meerderheid was het erover eens dat duurzaamheid voorop moet staan, zelfs als dit meer kost.

De huidige waterkwaliteit staat onder druk. In de workshop rond dit thema dachten de deelnemers, in de rol van beleidsmedewerkers, na over mogelijke koppelkansen tussen waterkwaliteit en waterveiligheid. Dat deden ze binnen de scenario’s van het Kennisprogramma Zeespiegelstijging, zoals ‘Meebewegen’ en ‘Beschermen’. De conclusie was helder: bij grote opgaven en projecten is het cruciaal om altijd te overwegen hoe ook waterkwaliteit kan profiteren van de gekozen aanpak.

Zoet water is nodig voor mens, plant en dier. Hoe zorgen we voor genoeg zoet water, nu en in de toekomst? De Zuidwestelijke Delta werkt onder meer aan het versterken van de zoetwaterbuffer in Zuid-West-Nederland in de vorm van het Volkerak-Zoommeer. De deelnemers bespraken de toenemende watervraag vanuit verschillende sectoren, zoals voor natuur, drinkwater, landbouw en energie, en wat dit betekent voor langetermijnoplossingen voor het Volkerak-Zoommeer. Het project om een langetermijnperspectief te ontwikkelen is net gestart.

Met de stijgende vraag naar drinkwater   in de Zuidwestelijke Delta, wordt de urgentie steeds groter om aanvullende waterbronnen te vinden en is het nodig water te besparen. Evides Waterbedrijf presenteerde tijdens de workshop verschillende alternatieven zoals oppervlaktewater, zout zeewater en brakke waterbronnen. Dit leidde tot een levendig debat over de geschiktheid, duurzaamheid en kwaliteit van deze bronnen. Deze input neemt het waterbedrijf mee in hun planontwikkeling.

Binnen de Zuidwestelijke Delta spelen enorm veel ontwikkelingen, die allemaal ruimte vragen, nu, en in de toekomst. Hoe leggen we de ruimtelijke puzzel en maken we integrale keuzes? In de workshop ruimtelijke uitdagingen oefenden de deelnemers met het ontwerpen van een waterveilig en klimaatbestendig Reimerswaal. Het resultaat was een divers palet aan plannen. Zoals een concept gebaseerd op zonering, waarbij in elke zone een aantal functies centraal staan. De focus lag op haalbare en effectieve oplossingen, stap voor stap richting 2050. 

Ideeën die ons vooruit helpen

Begin 2023 selecteerde de Zuidwestelijke Delta vijf lokale initiatieven die bijdragen aan een klimaatbestendige delta. Het doel was om deze initiatieven te ondersteunen, versnellen en verbreden. De resultaten werden gedeeld op de Gebiedsconferentie. Deze projecten laten zien hoe samenwerking en innovatieve ideeën kunnen leiden tot duurzame oplossingen voor de uitdagingen van klimaatverandering en waterbeheer. 
 

Zo stimuleert het rif-bouw-station project ecologisch herstel door het eten van schelpdieren en het bouwen van riffen met de schelpen. De initiatiefnemers ontwikkelden een functionerend prototype van het rif-bouw-station. De gemeente Tholen zoekt naar een balans tussen natuur en recreatie in buitendijkse gebieden. Voor de kust van Schouwen wordt gewerkt aan een waterkerend kustlandschap dat meegroeit met de zeespiegel. In het gebied Zierikzee-Bruinisse wordt voor lokale stakeholders in beeld gebracht wat de gevolgen zijn van een stijgende zeespiegel en veranderende neerslagpatronen voor bedrijf, landschap, natuur en de gemeenschap. Tot slot richt het project de Verdronken stad Reymerswael zich naast het verhaal van de stad op het vertellen van het klimaatverhaal van verleden, heden en toekomst. Via participatie met de omgeving én overheden ontstaat eigenaarschap van nieuw verworven inzichten en de wijze van aanpak.

Innovatiemotor

Arno Vael legde uit waarom de Zuidwestelijke Delta de initiatieven heeft ondersteund. “Er zit ongelooflijk veel kennis in dit gebied. Deze projecten laten zien wat werkt en wat niet. En dat helpt weer bij het maken van de juiste keuzes voor de toekomst. Wat mij betreft is dit het begin van een innovatiemotor. Ik word enthousiast van ideeën die ons vooruit helpen en wil die graag aanjagen, zodat we straks echt iets hebben neergezet.” 

Meer weten over deze lokale initiatieven?

Wat heeft de ondersteuning van de Zuidwestelijke Delta opgeleverd, hoe gaat het nu met de initiatieven en hoe ziet de toekomst er verder uit? De initiatiefnemers vertellen er alles over in onderstaande video. Laat je inspireren !