Foto Bij hoge waterstand in de rivier de merwede loopt de polder Noordwaard onder water. Bron: Tineke Dijkstra

Het Kennisprogramma Zeespiegelstijging - een landelijk onderzoeksprogramma van het ministerie van Infrastructuur en Water en de deltacommissaris – presenteerde in maart 2024, resultaten van een verkenning van drie denkrichtingen voor de lange termijn: Zeewaarts, Meebewegen en Beschermen. In aanvulling op de uitwerkingen van deze drie denkrichtingen staat er een nieuw consortium in de startblokken: Nature Based Solutions (NBS). In 2025 wordt het eindrapport opgeleverd.

De verkenning van de drie denkrichtingen had als doel om inzicht te krijgen in het palet aan mogelijkheden om de Nederlandse delta ook in de toekomst leefbaar en veilig te houden bij zeespiegelstijging. Drie consortia van adviesbureaus, wetenschappers, overheden en maatschappelijke organisaties hebben de drie denkrichtingen voor twee en vijf meter zeespiegelstijging uitgewerkt. In een extreem scenario kan deze zeespiegelstijging optreden rond respectievelijk 2100 en 2200. 

Het nieuwe consortium gaat een Nature Based Solutions (NBS) denkrichting uitwerken om Nederland ook in de toekomst leefbaar en veilig te houden bij twee en vijf meter zeespiegelstijging. Het consortium bestaat uit overheidspartijen, ngo’s, markpartijen en kennisinstellingen. 

Nature based oplossingsrichting

Het nieuwe consortium werkt NBS-bouwstenen en strategieën uit voor de lange-termijn klimaatbestendigheid van de Nederland. Het consortium kijkt daarbij naar de toepasbaarheid van NBS-bouwstenen in verschillende delen van het watersysteem, zoals de kust, de rivieren, het Waddengebied en de delta. Zijn NBS-oplossingen een alternatief voor de tot dusver uitgewerkte - overwegend civieltechnische – oplossingen? Zijn de NBS-oplossingen net zo effectief? Deze vragen liggen voor. Het werk van het consortium moet een beeld geven van de haalbaarheid, uitvoerbaarheid en omvang van nature-based oplossingen om zeespiegelstijging op lange termijn op te vangen. Het doel van het onderzoek is ook in beeld te brengen welke ruimte er in de regio’s nodig is  om een nature- based oplossingsrichting in de toekomst mogelijk te houden.

Natuurdoel

Het nieuwe consortium richt zich op het gehele Nederlandse beïnvloedingsgebied van zeespiegelstijging voor (1) waterveiligheid (kust en rivieren), (2) zoetwaterbeschikbaarheid en (3) behoud en ontwikkeling van essentiële ecosystemen en hun ecosysteemdiensten. De scope van de uitwerking wordt daarmee in vergelijking met de eerdere consortiumuitwerkingen uitgebreid met een natuurdoel. Vanuit de huidige beleidsdoelen worden natuur referentiewaarden opgesteld voor twee en vijf meter zeespiegelstijging. Deze referentiewaarden vormen de basis voor NBS strategieën en bouwstenen voor het behoud en ontwikkeling van essentiële ecosystemen en hun ecosysteemdiensten.  

De uitwerking van de NBS denkrichting is opgedeeld in een aantal fasen. Daarin wordt stapsgewijs gewerkt. Er worden vijf hackathons georganiseerd en twee deelgebiedsspecifieke sessies. Voor een aantal van deze bijeenkomsten worden ook deskundigen van buiten het consortium uitgenodigd om hun bijdrage te leveren.

Het eindrapport van de Nature Based Solutions denkrichting wordt eind juni 2025 opgeleverd.