‘Beter’ in plaats van ‘meer en groter’

Fundament

Wederkerigheid is een belangrijk principe, aldus Veenstra. “We vragen iets van de lokale gemeenschap en geven daar ook iets aan terug. Maar die gedachte is nog geen gemeengoed in de bouw en planningspraktijk. Ik zie wel positieve signalen, en dat stemt mij hoopvol.”

Het bodem- en watersysteem zijn letterlijk het fundament voor onze toekomstplannen, zo benadrukt de Rijksbouwmeester. “De opgaven zijn groot, van klimaatadaptatie tot landbouw en sociale rechtvaardigheid: alle claims en eisen passen simpelweg niet meer”, zegt hij. “De balans is zoek. In plaats van ‘meer en groter’ moet het in het vervolg ‘beter’.”
 

Kwetsbaar

Op veel plekken in Nederland komt het water van vier kanten, vertelt Veenstra: vanuit de zee, de rivieren, de lucht en de bodem. “Van oudsher zijn we gewend dat water in te dammen en te beheersen. Maar we voeren nu uit op de randen van de norm, afgedreven van natuurlijke principes. We tarten de natuurwetten, we denken dat de natuur tembaar en bestuurbaar is. Dat maakt ons kwetsbaar: veilig wonen is niet langer een vanzelfsprekendheid.”

We hebben veel kennis over de technische oprekbaarheid van het systeem, vervolgt hij, maar hebben we ook genoeg kennis over natuurlijke oplossingen? Daar moeten we volgens hem hard aan werken. “Ik zie ‘bodem en water sturend’ als een ontwerpprincipe.”
 

Hoop op een betere relatie tussen mens en natuur

De eerste signalen zijn positief, signaleert Veenstra. “Steeds meer partijen nemen verantwoordelijkheid, toegewijd en slagvaardig. Ze werken aan een andere relatie tussen mens en natuur. Het zal allemaal leiden tot betere en aantrekkelijkere verbindingen tussen de omgeving en de steden: veiliger en diverser. Tot een economie die de planeet niet verder uitput. Verderop wacht een toekomst waarin veilig leven weer vanzelfsprekend is. Dat vraagt nu wel om scherpe keuzes, en om daadkracht: bestuurlijk en in de uitvoering.”