Foto Deltacommissaris Peter Glas slaat symbolische eerste paal voor de bouw van de getijdenduiker. Bron: Staf deltacommissaris

Op de dag voor het Deltacongres organiseren partners in de regio tien excursies naar innovatieve projecten in de provincie Groningen. Onder meer naar de Dubbele Dijk bij Delfzijl, de duurzame dijk bij Lauwersoog, een laaggelegen veenweidegebied in het grensgebied van Groningen en Drenthe, en de klimaatproeftuin in de stad Groningen.

Eerste paal

Een van de excursies gaat naar het project Dubbele Dijk bij Bierum, tussen Delfzijl en Eemshaven. Deltacommissaris Peter Glas slaat daar de symbolische eerste paal voor de bouw van de getijdenduiker. Deze duiker verbindt het gebied tussen de twee dijken met de Eems. Door de getijdenwerking kan hier slib uit de Eems bezinken en brakwaternatuur ontstaan. Het brakke water maakt ook zilte landbouw mogelijk. Naar verwachting wordt de getijdenduiker in het voorjaar van 2025 in gebruik genomen.
 

Excursie waterbergingsgebied Westerkwartier. Bron: Staf deltacommissaris

Proef

De Dubbele Dijk is een proefproject van het waterschap Noorderzijlvest, de provincie Groningen en het landelijke Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP). Onderzocht wordt of de Dubbele Dijk een alternatief is voor het verhogen en verbreden van dijken. Bijzonder aan deze innovatieve dijk is de combinatie van waterveiligheid, natuur, landbouw en recreatie. De proef maakt deel uit van het meerjarige programma Eems-Dollard 2050 en de bouw van de getijdenduiker wordt mede mogelijk gemaakt door het Waddenfonds en de Europese Greendeals. Meer informatie over de Dubbele Dijk en de getijdenduiker staat op de website van de provincie Groningen.
 

Rondleiding door Groningen langs voorbeelden van ruimtelijke adaptatie in de stad

Klimaatroute

Een andere excursie volgt een deel van de klimaatroute door de binnenstad van Groningen. Onderweg zien de deelnemers hoe de gemeente op verschillende manieren werkt aan vergroening en het vergroten van de biodiversiteit. Ook aan hitte en het voorkómen van wateroverlast wordt gewerkt: op de Grote Markt verschijnen 33 nieuwe bomen en onder het plein komt een ingenieus systeem van kunststof kratten om regenwater op te vangen.

Veel oplossingen

“Ik kwam hoopvol terug van de excursie”, vertelt een deelnemer tijdens de lunchpauze van het Deltacongres. “Er zijn zoveel oplossingen voor de uitdagingen in Nederland. Ik roep iedereen op zich daarin te verdiepen en méé te gaan doen. Dan komen we een heel eind.”

Ik sta hier bij de Lauwersmeerdijk 
aan de Waddenzee.
In de verte zie je Schiermonnikoog.
En vandaag gaan we op excursie
met het Waterschap Noorderzijlvest.
Want hier in Lauwersoog bouwen ze
aan de duurzaamste dijk van Nederland.
Dat doen ze onder andere door de natuurdoelen
mee te nemen in de dijkversterking.
Ate, jij bent projectmanager dijkversterking.
Waarom moet de dijk hier versterkt worden?
Ja, we staan hier op een dijk,
die is vijftig jaar geleden aangelegd...
en na vijftig jaar is ie weer toe
aan een volgende opknapbeurt.
We hebben hier te maken met zeespiegelstijging...
en dat is een van de redenen
waarom we deze dijk moeten gaan versterken.
En wat maakt deze dijkversterking
nou bijzonderder dan een normale dijkversterking?
Naast de waterveiligheidsopgaven 
waar wij als waterschap zelf invulling aan geven...
dat die dijk weer veilig wordt...
koppelen we hier ook ecologische 
koppelprojecten aan onze dijk.
En dat maakt deze dijkversterking zo uniek.
Als je hier nou zo staat in de wind
en je kijkt om je heen, wat doet dat dan met je?
Ja, het is natuurlijk prachtig hier te mogen werken
aan de rand van het werelderfgoed.
Een project mogen realiseren waar je
niet alleen werkt aan je waterveiligheidsopgave...
maar dat je veel meer mag doen,
en daar word je blij en trots van.
Als we dan over vier jaar dit werk achter ons laten,
dan ligt hier een dijk voor vijftig jaar...
waar je fantastisch op kan recreëren
en die heel veilig is.
Ons dijktraject begint dus vanaf hier,
vanaf die hekken.
Van dichtbij zie je daar een hele mooie print in,
dat komt nu niet zo heel mooi over.
Wikash, nu je hier zo staat,
wat valt je dan op?
In ieder geval dat de waterschappen
voor een flinke uitdaging staan...
en dat de financieringen die we verstrekken,
dat die goed terechtkomen.
Ik denk dat het een hele belangrijke zaak is
dat die dijken ook versterkt worden.
Dus ja, dat maakt me ook gewoon trots,
dat je als bank zijnde...
dit soort financieringen 
ook mag verstrekken aan de waterschappen.
Yvette, waarom heb jij deze excursie gekozen?
-Ja, een buitenkans, kan ik niet anders zeggen.


Ik werk bij het Hoogwaterbeschermingsprogramma
en ben nu in de gelegenheid deze dijk te zien...
waar ik veel van heb gehoord, ook 
toen ik nog bij Waterschap Rivierenland werkte.
En als je het dan hebt over
'hem een keer in het echt zien'...
wat valt op nu je 'm in het echt ziet?
Eigenlijk de uitgestrektheid van het gebied,
het vlakke, het zoet en het zout.
De zee aan de ene kant
en aan de andere kant het meer.
Ja, dat vind ik wel typerend
voor dit begin van de Lauwersmeerdijk.
Welkom hier op dit plekje
aan het Lauwersmeergebied...
waarin wij een mooie opgave hebben te realiseren
waar we jullie graag in mee willen nemen.
Lies, jij bent als ecoloog betrokken bij dit project.
Waar heb je vooral naar gekeken?
We hebben gekeken wat de Waddenzee eigenlijk
nodig heeft aan ecologische koppelkansen...
en hoe we dit kunnen realiseren
bij de dijkversterking.
We zien dus dat de Waddenzee
nog niet op orde is qua natuur.
De visstand moet beter, 
onderwaternatuur moet versterkt worden.
En dan hebben we op een kaart gekeken, van:
waar kunnen we dat realiseren?
Als je het dan hebt over koppelkansen,
kun je daar een voorbeeld van noemen?
We hebben drie koppelkansen:
We gaan een stukje kwelder aanleggen.
We gaan een binnendijksgebied realiseren,
dus een gat in de dijk maken.
En we gaan onderwaterstructuren aanbrengen
om die overgang geleidelijker te maken.
Die onderwaterstructuren,
wat moet ik me daarbij voorstellen?
Nou, de dijk is eigenlijk een heel kunstmatig iets
in het landschap, maar ook in het ecosysteem.
Vroeger waren dat geleidelijke overgangen.
We proberen die overgangen
een beetje te verzachten...
dus door ook onderwater riffen aan te brengen...
verschillende structuren waar verschillende 
soorten ook in kunnen leven en schuilen...
en ja, biodiversiteit vergroten in feite.