Foto Door veel steen in de stad en hete zomers loopt de temperatuur in de steden hoger op dan in de omgeving. Groene daken helpen opwarming tegen te gaan. Bij hevige regenbuien kunnen groene daken veel water opvangen. Bron: Tineke Dijkstra.
De nieuwe Bijsluiter voor de volgende ronde stresstesten van het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie (DPRA) is klaar. Nieuw in de Bijsluiter is onder andere de aandacht voor hoe verschillende schaalniveaus samenhangen en voor de gevolgen van klimaatveranderingen. De volgende ronde stresstesten start in 2025.
Dit artikel verscheen eerder op Kennisportaal Klimaatadaptatie.
Samenhang op verschillende schaalniveaus
De nieuwe Bijsluiter heeft meer aandacht voor hoe klimaatveranderingen en gevolgen met elkaar samenhangen op verschillende schaalniveaus. Vanaf 2024 worden bijvoorbeeld voor wateroverlast bovenregionale stresstesten uitgevoerd. Daarin worden de gevolgen van een grote neerslaggebeurtenis over meerdere regio’s onderzocht. De informatie die hiermee medio 2025 via de Klimaateffectatlas beschikbaar komt, vormt een aanvulling op uitkomsten van de DPRA-stresstest. De uitkomsten van deze stresstesten kun je naast elkaar leggen, waardoor je beter dreigingen en gevolgen op verschillende schaalniveaus kunt signaleren en de verbanden ertussen makkelijker kunt begrijpen.
“Het uitvoeren van stresstesten is een cruciaal onderdeel van de DPRA-aanpak", aldus Pieter den Besten, programmamanager DPRA bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. “Klimaatadaptatie begint met het hebben van een scherp beeld wat de effecten van klimaatverandering zijn, in het bijzonder van extreem weer. In de nieuwe Bijsluiter voor de toepassing van stresstesten, zijn de nieuwe KNMI klimaatscenario's verwerkt en is een belangrijke stap gezet naar uniforme uitgangspunten. Deze uitgangspunten gaan in het gehele netwerk van DPRA gebruikt worden.”
Werk verder op basis van eerste ronde stresstesten
Er is al veel informatie uit de eerste ronde stresstesten beschikbaar. Vaak is deze informatie nog steeds relevant en bruikbaar. Een belangrijk doel van de tweede ronde stresstesten is om de kwaliteit van de informatie over kwetsbaarheden uit de eerste ronde vollediger te maken en te verbeteren. Zo kan een werkregio het meeste halen uit de risicodialogen. Op basis van de resultaten van de eerste ronde beslissen werkregio’s voor welke thema’s zij een nieuwe stresstest willen uitvoeren. Thema’s die niet genoeg aan bod zijn gekomen in de eerste ronde, kunnen extra aandacht krijgen in de tweede ronde. Werkregio’s kunnen hierbij het Beoordelingskader kwaliteit DPRA-stresstesten gebruiken. In het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie is afgesproken dat alle uitgevoerde stresstesten openbaar worden gemaakt. Dit gebeurt via de Monitorkaart Stresstesten.
Nieuwe KNMI-scenario’s en bovenregionale stresstesten
De Bijsluiter is geactualiseerd op basis van relevante nieuwe kennis die de afgelopen jaren is ontwikkeld. Zo worden de KNMI’23-klimaatscenario’s verwerkt in verschillende kaarten in de Klimaateffectatlas. Aan de hand van deze klimaatscenario’s zijn er uniforme uitgangspunten opgesteld voor stresstesten voor de verschillende DPRA-thema’s. Als een werkregio een stresstest gaat uitvoeren of actualiseren, is het de afspraak om deze uitgangspunten te gebruiken. Daarnaast is als gevolg van de overstromingen in Limburg in 2021 het bovenregionale schaalniveau toegevoegd aan de stresstesten ‘wateroverlast’.
Volgende stap: risicodialogen
De uitkomsten van de stresstest geven voor een gebied inzicht in de kwetsbaarheden voor klimaatverandering. Aan deze kwetsbaarheden zit nog geen oordeel vast. De uitkomsten geven bijvoorbeeld niet aan of je een risico moet accepteren of niet. Zo’n oordeel komt tot stand in risicodialogen. De handreiking voor het voeren van risicodialogen wordt geactualiseerd en komt eind 2025 beschikbaar. Hierin worden DPRA-ontwikkelingen meegenomen, zoals de adaptatiepiramide en doelensystematiek.
