Foto Publiek Deltacongres 2025. Beeld: Martijn Beekman.

Van oudsher hebben we veel vertrouwen in ‘Nederland Waterland’, en dat is ook terecht. Maar er zitten grenzen aan wat we technisch kunnen doen om ons land veilig en toekomstbestendig te houden, in een veranderend klimaat. Daarom moeten we nú scherpe keuzes maken en de balans herstellen, met behulp van de natuurlijke dynamiek van onze delta. Dat was de boodschap tijdens het 16de Nationaal Deltacongres, op 13 november in Breda. 

Energieke mix

Het was een indringende boodschap voor de pakweg 1.400 aanwezigen, online en in het Chassé Theater – maar er sijpelde ook optimisme in door: wij kúnnen dit, als we met zijn allen op één lijn zitten. Als het ergens kan, dan is het hier in Nederland. “Als we het maar samen doen”, zei deltacommissaris Co Verdaas. Die sfeer werd breed gedeeld door de aanwezigen in Breda – en meteen in de praktijk gebracht. De dag was een energieke mix van presentaties, discussies en netwerken.

Bekijk de livestream van het plenaire programma op ons YouTube-kanaal.
 

Bekijk de aftermovie van de dag:

Meer paraatheid

Dagvoorzitter Tom van ’t Hek signaleerde dat er bijzonder veel vertrouwen is in de waterwereld: “Dat water, dat beheersen wij wel, lijken mensen te denken. En dat is blijkbaar gelukt, in de afgelopen eeuwen, maar het gaat niet vanzelf.”

Dat er veel goed gaat in onze waterwereld, benadrukte ook minister Robert Tieman van Infrastructuur en Waterstaat. Hij zag veel gevoel van urgentie, maar pleitte ook voor meer paraatheid – zowel bij burgers als bij overheden. “Daar is nog een wereld te winnen, want het is niet altijd evident dat ze met elkaar samenwerken.” Minister Tieman vroeg ook aandacht voor de ‘handen en voeten’ die het werk moeten uitvoeren. “We hebben de ingenieurs nodig, maar zeker ook de praktisch geschoolde techneuten. We moeten de jeugd eerder betrekken bij ons mooie watervak.”

Deltacommissaris Co Verdaas: “Er komen uitdagingen op ons af die we niet met maar één oplossing kunnen aanpakken, maar alleen met meerdere tegelijk”

Minister Robert Tieman in gesprek met dagvoorzitter Tom van ‘t Hek
Minister Robert Tieman in gesprek met dagvoorzitter Tom van ‘t Hek. Beeld: Martijn Beekman.

Een nieuwe werkelijkheid

Ook deltacommissaris Co Verdaas benadrukte het belang van paraatheid. “Daar waar de weerbaarheid het grootst is, vallen de minste slachtoffers. Dat vraagt ook iets van ons verhaal, als overheid: je wilt het vertrouwen vasthouden, maar ook vertellen dat we niet alles kunnen. Dat mensen voorbereid moeten zijn.”

Daarbij had hij het niet alleen over waterveiligheid, maar ook over droogte en extreme neerslag. We zullen ons moeten verhouden tot een nieuwe werkelijkheid, concludeerde Verdaas. “Er komen uitdagingen op ons af die we niet met één oplossing kunnen aanpakken, maar alleen met meerdere tegelijk. Juist die interactie tussen maatregelen is belangrijk. Dat vraagt om verregaande samenwerking.” 

Deltacommissaris Co Verdaas tijdens zijn keynote
Deltacommissaris Co Verdaas tijdens zijn keynote. Beeld: Martijn Beekman.

Accepteren dat we niet alles kunnen voorkomen

Uit alle analyses en onderzoeken blijkt dat de druk toeneemt om ook na te denken over de lange termijn, vervolgde Verdaas. Daarbij zullen we sommige dingen moeten accepteren. “Wat we ook aan innovaties hebben, de verzilting gaat simpelweg toenemen”, noemde hij als voorbeeld. “En uiteindelijk zullen we steeds vaker te weinig zoetwater hebben. Dat zijn geen leuke boodschappen, maar die moeten we wel uitdragen.”

Mensen in zaal stemmen met groene of rode bordjes om te laten weten of ze wel of niet een regenton in de tuin hebben
Mensen in de zaal laten met een groen kaartje weten dat ze een regenton hebben. Beeld: Martijn Beekman.

Deltafilm en Zonnetje

Een jaarlijkse traditie op het Deltacongres is de première van de nieuwe Deltafilm en de uitreiking van het Zonnetje: dé prijs voor inspirerende initiatieven waar we een voorbeeld aan kunnen nemen. Ter plekke werd in Breda de winnaar gekozen van het Zonnetje 2025: Boer in Natuur. Dit initiatief laat zien hoe boeren zelf stappen kunnen zetten voor een klimaatbestendige toekomst, bijvoorbeeld door een focus op gezonde bodemontwikkeling.

Lees hier meer over de Deltafilm en hier over het Zonnetje.

Winnaars Wilco de Zeeuw en Debbina van Vuuren van Boer in Natuur krijgen hun prijs van Ina Adema, Commissaris van de Koning in Noord-Brabant, en Joris Bengevoord, dijkgraaf van Waterschap Brabantse Delta.
Winnaars Wilco de Zeeuw en Debbina van Vuuren van Boer in Natuur worden in het zonnetje gezet door Ina Adema, Commissaris van de Koning in Noord-Brabant, en Joris Bengevoord, dijkgraaf van Waterschap Brabantse Delta. Beeld: Martijn Beekman.

Ruimte voor zeespiegelstijging

“Ik voelde me al redelijk veilig in dit land, en ik voel me nu nog een beetje veiliger”, vertelde dagvoorzitter Tom van ’t Hek aan het einde van het plenaire programma. In de middag waren er diverse activiteiten en netwerkmogelijkheden in de wandelgangen van het Chassé Theater. Een hoogtepunt was de presentatie van het rapport ‘Meegroeien’, een verkenning van een nieuwe denkrichting waarbij de natuur helpt ons land te beschermen tegen de stijgende zeespiegel. Alex Hekman van Sweco, projectleider van het consortium dat het rapport samenstelde, overhandigde het eerste exemplaar aan minister Robert Tieman en deltacommissaris Co Verdaas. Het rapport is het vierde en laatste deel in het overkoepelende rapport ‘Ruimte voor zeespiegelstijging’.

Lees hier meer over het rapport ‘Meegroeien’.

Deltacommissaris Co Verdaas en minister Robert Tieman ontvangen het rapport van Alex Hekman.
Deltacommissaris Co Verdaas en minister Robert Tieman ontvangen het rapport van Alex Hekman. Beeld: Martijn Beekman.

Deelsessies 

De middag stond in het teken van diverse sessies.