Foto Co Verdaas tijdens het Deltacongres. Beeld: Valerie Kuypers.
Heel veel dingen gaan goed, in het Deltaprogramma. Met de waterveiligheid komen we goed op stoom. Tegelijkertijd nemen de uitdagingen toe, met name waar het gaat om te veel en te weinig water. Langzamerhand moet de boodschap dus scherper worden, benadrukte deltacommissaris Co Verdaas in zijn presentatie. “We kunnen niet álles. Mensen moeten voorbereid zijn.”
Bekijk hier de video van de keynote.
Huidige strategie is goed
Deltacommissaris Co Verdaas begon met een optimistische noot: het is lang niet alleen de watersector die zich in Nederland bezighoudt met water. “Er zijn steeds meer andere partijen betrokken. Maatschappelijke organisaties, bedrijven, het ruimtelijk domein – en er zijn steeds meer initiatieven met de financiële sector, waaronder NL AAA-Klimaatbestendig.”
Ook veel andere dingen gaan goed, aldus Verdaas. Dat blijkt onder meer uit de evaluaties die al plaatsvinden in het kader van de herijking van het Deltaprogramma. “Als we kijken naar waterveiligheid, dan is de conclusie dat de huidige strategie voorlopig houdbaar is”, zei Verdaas. “Het is bewonderenswaardig dat we een programma hebben dat tegelijkertijd tempo maakt én reflecteert op de lange termijn.”
Een nieuwe werkelijkheid
Op sommige vlakken moeten we verder kijken dan alleen naar de hoogte en de stevigheid van de dijken, benadrukte Verdaas. De vraag hoe we zoetwater verdelen wordt steeds dringender – evenals de ruimtelijke keuzes. Ook op andere vlakken moet er een tandje bij. Als voorbeeld noemde hij paraatheid. “Daar waar de weerbaarheid het grootst is, vallen de minste slachtoffers. Dat vraagt ook iets van ons verhaal, als overheid: je wilt het vertrouwen vasthouden, maar ook vertellen dat we niet alles kunnen. Dat mensen voorbereid moeten zijn.”
We zullen ons moeten verhouden tot een nieuwe werkelijkheid, vervolgde Verdaas. “Er komen uitdagingen op ons af die we niet met maar één oplossing kunnen aanpakken, maar alleen met meerdere tegelijk. Dat vraagt om verregaande samenwerking.”
Sommige dingen accepteren
Daarnaast neemt de druk toe om ook na te denken over de langere termijn. “Daar horen harde keuzes bij. Alle ballen in de lucht houden, overal op blijven inzetten, dat gaat óók een economische prijs vragen.” Daarbij zullen we sommige dingen moeten accepteren. “Wat we ook aan innovaties hebben, de verzilting gaat simpelweg toenemen”, noemde Verdaas als voorbeeld. “En uiteindelijk zullen we steeds vaker te weinig zoetwater hebben. Dat is geen leuke boodschap, maar die moeten we wel uitdragen.”
Ook wees de deltacommissaris op de onvermijdelijke investering in de gemaalcapaciteit bij IJmuiden en later ook op de Afsluitdijk. “Al in 2050 al kunnen we bij IJmuiden niet meer onder vrij verval spuien, dus dan moet die pompcapaciteit op orde zijn om te voorkomen dat Amsterdam onderloopt”, zei hij. “Dat gaat veel geld en capaciteit vragen, maar dit is voor ons land echt noodzakelijk.”
Verdaas eindigde met een positieve noot: “We hebben in Nederland heel veel kennis, heel veel kunde – en ook heel veel middelen. Als we de uitdaging samen aangaan, dan kunnen wij bergen en duinen verzetten.”
"We moeten anders omgaan met zoetwater en beter voorbereid zijn op wateroverlast."