Hoe kijkt young professional Stefan van Gestel naar zijn vakgebied? En hoe ziet hij de toekomst van het Deltaprogramma?
Hoe ben je in de waterwereld terechtgekomen?
Tijdens de familievakanties naar Zuidoost-Frankrijk, waar de Gorges du Verdon als een litteken het landschap heeft uitgesleten, raakte ik gefascineerd door de impact van water op het landschap. Ik koos voor de opleiding Internationaal Land & Waterbeheer aan Wageningen University waar de menselijke interactie met de leefomgeving als hulpbron voorop staat. Aan het einde van deze bachelor deed ik een stage en thesisonderzoek bij een ontwikkelingshulpproject in Nepal. Vanaf toen ben ik pas echt met plezier de inhoud van mijn opleiding gaan begrijpen. Naast vakken over irrigatie en bodemkunde heeft de opleiding namelijk een sterke component in het begrijpen van sociale en maatschappelijke structuren, en de invloed daarvan op hoe mensen omgaan met de beschikbare natuurlijke hulpbronnen. De smeltende gletsjers van de Himalaya’s op de achtergrond gaven de aanzet voor het volgen van de master Climate Studies. Binnen deze studie koos ik vooral vakken waar de nadruk wordt gelegd op water als hulpbron in een veranderende wereld. Door de ontzettend droge jaren 2018 tot 2020 besloot ik een thesis te doen over de droogte in de akkerbouw op de zuidelijke zandgronden. Aansluitend liep ik binnen datzelfde thema stage bij Waterschap de Dommel.
En wat spreekt je zo aan om te blijven?
De maatschappelijke relevantie van de onderwerpen heeft me altijd aangetrokken. Water is overal ter wereld van levensbelang en ik draag graag bij aan het oplossen van problemen binnen dit thema. Daarnaast is het voor mij belangrijk dat er altijd iets te leren valt. Tijdens mijn stage bij Waterschap de Dommel maakte ik deel uit van het Versnellingsteam Droogte. Hier ging ik in gesprek met agrariërs om hen over de streep te trekken om meer water vast te houden in hun eigen waterwegen, onder andere door het plaatsen van stuwen. Daar heb ik geleerd dat watermanagement en klimaatadaptatie écht mensenwerk is. Het gaat om het verenigen van mensen en laten zien dat het kan. Momenteel werk ik bij de Open Teelten afdeling van Wageningen University & Research waar we onderzoek doen in de akkerbouw. Dit is een geweldige kans om van alles te leren over het telen van gewassen op perceels-, bedrijfs- en maatschappelijk niveau. Ik krijg hier de kans om me te focussen op teelten in relatie tot water, wat in relatie tot klimaatadaptatie erg veel aandacht krijgt. Daarnaast verdiep ik me in verschillende programmeertalen en tools om mijn werkproces en informatie te kunnen stroomlijnen. Op het gebied van water en klimaatadaptatie is hier veel mee te doen, dus genoeg redenen voor mij om te blijven!
Waar ben je momenteel mee bezig qua projecten en onderwerpen en in hoeverre dragen die bij aan de thema's van het Deltaprogramma?
Op dit moment werk ik bijvoorbeeld aan een project van Waterschap Limburg om onderzoeksresultaten te vertalen naar een online kennisplatform voor agrariërs, gaan we kijken naar de invloed van drainage en subirrigatie op veeninklinking, en draai ik mee in projecten waarin de invloed van zout water op de groei van gewassen wordt onderzocht. Daarnaast ben ik bezig met een waterbeheerplan voor het demonstratieperceel ‘Boerderij van de Toekomst’. Ik denk dat het opstellen van waterbeheerplannen door agrariërs een goede stap kan zijn om samenwerkingen met waterschappen met betrekking tot klimaatadaptatie te bevorderen. Bij Open Teelten is het vooral leuk dat het niet alleen gaat om onderzoek en verslaglegging, maar ook om het meenemen van geleerde lessen in de bedrijfsvoering. De vraagstukken waar ik me mee bezighoudt haken snel in op de vraag hoe we de akkerbouw in Nederland veerkrachtiger kunnen maken nu de gevolgen van klimaatverandering als een sluier over ons beginnen te trekken. Op die manier zijn we heel praktijkgericht onderzoek aan het doen.
Hoe ken jij het Deltaprogramma en hoe kan volgens jou het Deltaprogramma meer de verbinding zoeken en vinden bij jongeren?
Betrek studenten al veel eerder in hun studie bij het werkveld. Ik heb pas praktijkervaringen opgedaan toen ik met mijn stage begon aan het einde van mijn opleiding. Tijdens mijn stage kwam ik Waterhandjes tegen, een soort uitzendbureau voor studenten om ervaring op te doen in een professionele werkomgeving in de watersector. Aan zoiets had ik graag tijdens mijn studie deelgenomen. Ik denk dat het studenten kan helpen om te ontdekken wat goed bij ze past, zodat zij op basis daarvan hun vakkenpakket beter af kunnen stemmen. Ik herinner me uit mijn opleiding dat het Deltaprogramma wel een paar keer besproken is, maar dat het concept bij mij nooit echt helder gestalte kreeg. Mogelijk komt dit doordat ik bij het Deltaprogramma vooral dacht aan het afwenden van overstromingen. Door mijn Brabantse oorsprong voelde dat wat ver weg. Terugkijkend denk ik ook dat middelbare scholen aan de inhoud van vakken kunnen sleutelen. Ik leerde bijvoorbeeld van alles over vulkaantypes en het berekenen van de kiesdeler, maar niet het belang van bijvoorbeeld het maaien van sloten of over hoe ons landschap gevormd is door de ruilverkaveling.
Je hebt ook een achtergrond in Climate Studies, waar zie jij kansen voor het Deltaprogramma om nog meer bij te dragen aan oplossingen omtrent klimaatverandering?
Het Deltaprogramma vertaalt als het ware de problemen en vraagstukken op het gebied van klimaatadaptatie naar de politieke agenda. Er is baat bij een goede inventarisering van waar we successen kunnen halen, maar ook wat we links kunnen laten liggen omdat de kosten de baten zullen overschrijden. Verder zie ik een gat bij het regionale ambtenarenapparaat. Zij zijn de instanties die het nationale beleid moeten operationaliseren en met duidelijke kaders voor burgers en het bedrijfsleven moeten komen. Alhoewel ze de noodzaak van klimaatadaptie begrijpen zijn er vaak capaciteitsproblemen om daar goed op in te spelen. Misschien dat het Deltaprogramma ook dat dient mee te nemen; hoe we het regionale ambtenarenapparaat beter integraal met elkaar en de burger kunnen verbinden en transparantie kunnen bieden binnen een gebiedsgerichte aanpak. Tijdens mijn stage merkte ik dat agrariërs graag meer in contact komen met het waterschap om zo met elkaar te kijken naar problemen, maar ze vonden het waterschap vaak slecht toegankelijk. Het komt binnen klimaatadaptie dus eigenlijk al snel neer op meer mensenwerk, wat ook de nodige bewustwording bevordert, want de gemiddelde Nederlander neemt al snel te makkelijk als gegeven dat het hier in Nederland achter de schermen alles wel geregeld wordt. Maar daar is geen garantie voor.
