Foto Headerfoto: © Theo Bos
Vanwege de eerste herijking van het Deltaprogramma werkte de regio Rijnmond-Drechtsteden afgelopen twee jaar aan de actualisatie van de voorkeursstrategie. Deze herijkte voorkeursstrategie van het Deltaprogramma gaat over waterveiligheid en de strategieën voor zoetwater en ruimtelijke adaptatie in de regio Rijnmond-Drechtsteden. De ingeslagen weg vanaf 2014 blijkt voor de komende decennia nog grotendeels de juiste richting aan te geven.
Deltacommissaris Peter Glas kreeg de voorkeursstrategie op 15 juli uit handen van gedeputeerde Jeannette Baljeu, plaatsvervangend voorzitter Gebiedsoverleg DP Rijnmond-Drechtsteden. Baljeu: ‘Nu, zes jaar na de oplevering van het eerste advies, concluderen wij dat dat we nog steeds wonen, werken en recreëren in een van de veiligste delta’s van de wereld.’
Stormvloedkeringen en dijken essentieel
Stormvloedkeringen en dijken zijn een belangrijk onderdeel van de waterveiligheidsstrategie in Rijnmond-Drechtsteden. Inzetten op het voorkomen van overstromingen is en blijft de basis van de voorkeursstrategie. Dijkversterkingen moeten ook in het dichtbevolkte deel van Rijnmond-Drechtsteden mogelijk blijven, dat bovendien fors verstedelijkt. Daarom is afstemming in een vroeg stadium, goede samenwerking en integratie van opgaven voor dijken en ruimtelijke ontwikkelingen nodig, zoals het samen opstellen van ruimtelijke ontwikkelkaders voor de dijken.
Daarnaast is de Maeslantkering een belangrijk element in het huidige waterveiligheidssysteem. Op basis van de actuele inzichten wordt de Maeslantkering op zijn vroegst rond 2070 vervangen. De Nieuwe Waterweg blijft tot dat moment ‘afsluitbaar open’. Het onderzoek naar vervanging van de Maeslantkering wordt een brede bovenregionale systeemanalyse en brengt meerdere beleidsopties in beeld. Dit onderzoek start naar verwachting rond 2040. Uiteraard wachten we niet tot 2040, maar we nemen actief deel aan het Kennisprogramma Zeespiegelstijging. Hiermee verkennen we de mogelijkheden om op langere termijn met zeespiegelstijging om te gaan. Baljeu: ’Het Kennisprogramma Zeespiegelstijging is belangrijk voor deze regio. De invloed van de zeespiegelstijging moeten we blijven monitoren. We moeten een stap voor zijn op wat er op ons afkomt.’
Overstromingsbewust inrichten
Een overstroming is nooit volledig uit te sluiten. Daarom is de strategie van Rijnmond-Drechtsteden ook gericht op het beperken van de gevolgen van een overstroming en het overstromingsbewust inrichten van binnen- en buitendijkse gebieden. De komende jaren krijgt het overstromingsbewust inrichten van nieuwe woongebieden en (nieuwe) vitale infrastructuur bijzondere aandacht. De impactanalyses van veiligheidsregio’s en stresstesten van gemeenten brengen de impact van een overstroming verder in beeld. Onderdeel daarvan zijn evacuatiestrategieën en strategieën voor risicocommunicatie. Beiden worden op bovenregionaal niveau afgestemd. De voorkeursstrategie houdt ook rekening met andere grote opgaven in de regio, zoals de energietransitie en de bodemdaling. Deze opgaven hebben nu nog geen invloed op de regionale voorkeursstrategie, maar bij de uitvoering van maatregelen (in de toekomst) zijn wel combinaties mogelijk. Glas: ‘Met het Deltaprogramma proberen we adaptief naar de toekomst te kijken. We willen hier nu veilig kunnen wonen en werken, maar ook op de lange termijn.’
Samenwerken
Komende periode wordt er op basis van een herijkte uitvoeringsagenda doorgewerkt aan projecten en onderzoeken voor een waterveilige inrichting van onze steden, gebieden en systemen. Dit vraagt veel inzet van alle partijen. Zo is er binnen het Kennisprogramma Zeespiegelstijging aandacht voor regiospecifieke onderwerpen, zoals het wonen en werken in buitendijkse gebieden.
Het beste resultaat ontstaat als over de grenzen van eigen plangebieden, plantermijnen en verantwoordelijkheden heen wordt gekeken en men samenwerkt in het belang van de regio Rijnmond-Drechtsteden. Glas: ‘De delta is nooit af. Werken aan de delta doe je generatie na generatie én dat doe je samen.’
Werkwijze herijking
In de herijking is gekeken naar relevante ontwikkelingen in de afgelopen zes jaar en de impact ervan op de voorkeursstrategieën, zoals de mogelijk versnelde zeespiegelstijging. Ook werd een notitie opgesteld met mogelijke aanpassingsopties van de voorkeursstrategie. Vanaf juli 2019 vonden er een ‘herijkingsmiddag’ met onze stakeholders en themasessies met specialisten en vertegenwoordigers van partners en gebieden plaats over specifieke en gebiedsgerichte onderwerpen, zoals zeespiegelstijging, waterveiligheid buitendijks, crisisbeheersing en dijken & ruimte. Tenslotte werden er conceptteksten voor de herijkte voorkeursstrategie opgesteld, die in november 2019 bestuurlijk werden vastgesteld. Hierop is een review uitgevoerd en zijn verbetervoorstellen verwerkt.
Belangrijkste wijzigingen
- In het onderzoek naar de wijze van vervanging van de Maeslantkering komt aandacht voor gesloten varianten. Daardoor is de formulering dat het huidige systeem een goed fundament is voor de lange termijn, veranderd in ‘voor de komende decennia’.
- Een overstromingsbewuste verstedelijkingsopgave is toegevoegd als thema. De uitvoering van het convenant Klimaatadaptief bouwen is hierbij een belangrijk spoor. Dit is conform het uitgangspunt van de Nationale Omgevingsvisie (NOVI), om bij verstedelijking het ontstaan van extra schade en slachtoffers zoveel mogelijk te voorkomen.
- Voor vitale infrastructuur en kwetsbare voorzieningen en objecten wordt via een regionale verkenningsgroep een versnelling ingezet in het weten-willen-werkenproces.
- De ruimtelijke handelingsperspectieven voor dijken uit de oude voorkeursstrategie zijn geactualiseerd en minder exclusief voor bepaalde gebieden van toepassing verklaard. Over de wijze waarop strategieën voor dijken en ruimte worden ingezet, kunnen op regionaal en lokaal niveau afspraken worden gemaakt in gezamenlijke ruimtelijke ontwikkelkaders dijken.
