Foto Klimaatadaptatie in uitvoering: groene daken in Roombeek, Enschede. Afbeelding: © Worcflow VOF
Onder de vlag van het Deltaplan Ruimtelijke adaptatie (DPRA) werken overheden in heel Nederland aan stresstesten en risicodialogen om de lokale kwetsbaarheden voor klimaatverandering en toenemende weersextremen in kaart te brengen. De rijksoverheid deed ondertussen een verkenning naar mogelijkheden om klimaatbestendige inrichting ook via bouwregelgeving te stimuleren. Dit leverde de handreiking Klimaatadaptief Bouwen op.
De handreiking is een gezamenlijke uitgave van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), de Nationale Klimaatadaptatiestrategie (NAS) en DPRA. Deltacommissaris Peter Glas is blij: ‘Deze handreiking geeft gemeenten, maar ook waterschappen en provincies, concrete handvatten om klimaatbestendig en waterrobuust bouwen te stimuleren.’
Maatwerk
Door klimaatverandering en meer weersextremen neemt de kans op hittestress, wateroverlast, droogte en overstromingen toe. Dat levert risico’s op voor onze gezondheid, veiligheid en economie. Ook geeft het grote schade en mogelijk slachtoffers als we daar niets aan doen. Daarom is het van groot belang dat heel Nederland zich aanpast aan deze veranderingen, en een bijdrage levert aan een klimaatbestendige en waterrobuuste inrichting van heel Nederland in 2050. Dit vraagt om maatwerk. Door landschappelijke verschillen zijn de effecten van klimaatverandering en extreem weer in iedere gemeente, waterschap of provincie namelijk anders. Lokale overheden en betrokken uitvoerende partijen moeten dus specifieke oplossingen toepassen in hun eigen gebied.
Verkenning (bouw)regelgeving klimaatbestendige inrichting
In het DPRA zijn stappen en acties opgenomen om tot die specifieke oplossingen te komen. Het begint met het inzichtelijk maken van de kwetsbaarheden in een bepaald gebied via een stresstest. Op basis hiervan voeren betrokken partijen een risicodialoog over deze kwetsbaarheden. Doel hiervan is de ambitie voor dit gebied te bepalen en een keuze te maken in de uitvoering van maatregelen. De rijksoverheid onderzoekt of aanvullende (bouw)regelgeving nodig en nuttig kan zijn om een klimaatbestendige inrichting te bevorderen.
Vorig jaar heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, in samenwerking met vertegenwoordigers van de NAS en het DPRA een werkgroep ‘verkenning (bouw)regelgeving klimaatbestendige inrichting’ opgezet. Deze deed een brede uitvraag naar knelpunten in de praktijk om klimaatbestendig te kunnen bouwen en ontwikkelen. Op verzoek van de werkgroep deden de adviesbureaus Colibri en Ambient verder onderzoek naar de knelpunten en brachten oplossingsrichtingen in beeld. Hieruit kwam naar voren dat het huidige wettelijke stelsel al veel mogelijkheden bevat om klimaatadaptief bouwen en inrichten juridisch te borgen. Vooral gemeenten kunnen al veel regelen in hun beleid en ruimtelijke plannen. Maar in de praktijk maken ze hier nog maar weinig gebruik van. Onder andere omdat de kennis over juridische mogelijkheden en onmogelijkheden er niet altijd is.
Decentrale Regelgeving Klimaatadaptief Bouwen en Inrichten
De werkgroep nam hierop het initiatief om een handreiking te maken. De handreiking laat aan de hand van concrete voorbeelden zien hoe verschillende aspecten van klimaatadaptief bouwen kunnen worden geregeld. Daarin wordt ingezoomd op het tegengaan van wateroverlast, hitte en droogte en het beperken van de gevolgen van een mogelijke overstroming. Zodat de discussie bij gemeenten, waterschappen en provincies niet meer gaat over de vraag of het mogelijk is om deze aspecten te regelen, maar of en, zo ja, wélke decentrale regelgeving nodig is.
Deltacommissaris Peter Glas is blij met de handreiking: ‘Ik ben echt onder de indruk. Deze handreiking helpt decentrale overheden bij het nemen van concrete besluiten die klimaatbestendig en waterrobuust bouwen kunnen stimuleren. Er staat bijvoorbeeld in hoe je als gemeente kunt zorgen dat bij nieuw- of verbouw van woningen blauwgroene daken worden gerealiseerd, zodat meer wateropvang ontstaat en hittestress kan dalen. Of uitleg over hoe zij kunnen regelen dat het vloerpeil van nieuwe woningen hoog genoeg wordt aangelegd. Dan blijft bij ernstige wateroverlast of een overstroming de kans op schade in gebouwen beperkt.’
