De zeespiegelstijging lijkt op een klassiek drama. Een bijna tergend traag verhaal, met af en toe een dramatische scène die urgentie oproept. Een storm met onverwachte gevolgen of een eilandstaat die een alarmbel laat afgaan.

Portretfoto van Bart van den Hurk
Bart van den Hurk (Deltares), voorzitter van de Signaalgroep Deltaprogramma.

Het pamflet ‘Het water komt’ van opiniemaker Rutger Bregman is ook zo’n signaal. Het vertelt het verhaal van ijskapscenario’s waarvan experts gezegd hebben dat ze plausibel zijn, namelijk een zeespiegelstijging van twee meter in 2100 en vijf tot acht meter in 2200. Daarmee confronteren we Nederland (en de rest van de wereld) mogelijk met een ongeëvenaard snelle zeespiegelstijging. Onmiddellijke actie is geboden, vooral beperking van onze broeikasgasemissies, aldus Bregman.

De Signaalgroep van het Deltaprogramma zoekt naar signalen die zich laten extrapoleren naar de toekomst. Metingen, studies of gebeurtenissen die aangeven of onze Deltastrategie ook op langere termijn houdbaar is. Het is duidelijk dat ijskappen op veel plekken massa verliezen, wat de zeespiegelstijging versnelt. Alles wijst erop dat daar voorlopig geen verandering in komt. Dit kunnen we niet op zijn beloop laten, maar de mogelijke scenario’s hebben een enorme bandbreedte. Deze grote onzekerheid speelt een belangrijke rol. Want wat is het signaal? En welke acties horen daarbij?

‘Wat plausibel is, hoeft niet per se waarschijnlijk te zijn’

Wat plausibel is, hoeft niet per se waarschijnlijk te zijn. Een zeespiegelstijging van minder dan een meter in 2100 is ook plausibel. We kunnen de samenleving en het Deltaprogramma dus moeilijk inrichten op alles wat plausibel is. Maar dat betekent niet dat Nederland niks kan doen, we voeren een rationeel beleid. Emissiereductie is natuurlijk altijd een goed idee. Daarnaast zoeken we naar vroege signalen van ijskapveranderingen. We verkennen de opties voor een zinnige reactie als dat nodig is, checken hoeveel tijd er nodig is en wat we nu al kunnen of moeten doen. Waarschijnlijkheid is daarbij net zo belangrijk als plausibiliteit. Zo helpt de Signaalgroep, met de partners van het Deltaprogramma in het Kennisprogramma Zeespiegelstijging, bij de vorming van een goed geïnformeerd en weloverwogen Delta-beleid.