Aanpassing aan klimaatverandering moet gerichter, concreter en actiever
Op Prinsjesdag, een droge dag na weken van zware regenval, verscheen het eerste Deltaplan Ruimtelijke adaptatie. Hierin staat hoe Nederland zich moet aanpassen aan extreem weer. Minister Schultz van Infrastructuur en Milieu noemde het plan ‘noodzakelijk’. Volgens deltacommissaris Wim Kuijken verandert het klimaat sneller dan verwacht. ‘Met het Deltaplan Ruimtelijke adaptatie kunnen gemeenten aan de slag en dat is de hoogste tijd.’
Het Deltaplan Ruimtelijke adaptatie is het derde – en laatste – in een reeks, die deel uitmaakt van het Deltaprogramma. Eerder verschenen het Deltaplan Waterveiligheid en het Deltaplan Zoetwater. ‘Het plaatje is nu compleet’, zei minister Schultz tijdens de presentatie. Het Deltaplan Ruimtelijke adaptatie is tot stand gekomen in nauwe samenwerking tussen gemeenten, provincies, waterschappen en het Rijk: de deltacommunity. ‘We zijn gezamenlijk eigenaar. Het is een breed gedragen plan’, benadrukte Kuijken. Het Deltaplan richt zich op een langjarige en planmatige aanpak voor de ruimtelijke inrichting van Nederland. Doel is de schade te beperken die kan ontstaan door wateroverlast, hittestress, droogte en overstromingen. Het tempo van aanpassing moet omhoog om ervoor te zorgen dat Nederland in 2050 klimaatrobuust en waterbestendig is ingericht. Van de drie Deltaplannen verschijnen elk jaar op Prinsjesdag geactualiseerde versies.
Zeven ambities
In het Deltaplan Ruimtelijke adaptatie staan zeven ambities. Zo moeten gemeenten, provincies, waterschappen en het Rijk uiterlijk in 2019 een stresstest hebben uitgevoerd. Deze stresstest analyseert de kwetsbaarheid voor weersextremen in een bepaald gebied. Elke zes jaar moet de stresstest opnieuw plaatsvinden. In januari 2018 verschijnt een nieuwe, gestandaardiseerde versie, gebaseerd op de nieuwste klimaatscenario’s. Om een eerste indruk te krijgen van de kwetsbaarheden, is de Klimaateffectatlas beschikbaar. Een vernieuwde versie van dit instrument verscheen eveneens op Prinsjesdag.
Na het uitvoeren van de stresstest gaan alle betrokken partijen met elkaar in gesprek tijdens zogenoemde risicodialogen. Daarna stellen ze een regionale klimaatadaptatiestrategie op. Binnen drie jaar – uiterlijk in 2020 – verschijnt op basis hiervan een uitvoeringsagenda voor de regio.
Het Deltaplan benadrukt dat bij het uitvoeren van adaptatiemaatregelen ‘meekoppelen’ van groot belang is: aansluiten bij andere ruimtelijke opgaven als groot onderhoud aan gebouwen, de openbare ruimte, de energiestransitie en infrastructuur.
Samen klimaatbestendig
Aanpassen aan klimaatverandering is vooral een zaak van samenwerken, zo staat in het Deltaplan. Minister Schultz beaamde dat. “Als iedereen meedoet, bouwen we klimaatbestendige wijken.” Ook kennis delen is belangrijk, daarom zal in 2018 een nieuw netwerk worden opgericht: het Platform Samen Klimaatbestendig. Andere afspraken in het Deltaplan zijn dat het Kennisportaal Ruimtelijke adaptatie verder wordt uitgebouwd en dat het bestaande Stimuleringsprogramma Ruimtelijke adaptatie na 2017 een vervolg krijgt. Daarvoor is extra geld nodig, zei deltacommissaris Kuijken op Prinsjesdag. “Ik hoop dat de urgentie is doorgedrongen tot de onderhandelingstafel.”
