Op donderdag 2 november vindt in het WTC in Leeuwarden het Deltacongres plaats. Ferd Crone, burgemeester van Leeuwarden, was in de jaren negentig als Tweede Kamerlid initiatiefnemer van een parlementair onderzoek naar klimaatverandering. Nu is zijn stad Leeuwarden gaststad van het Deltacongres. Crone roept de watersector én de ruimtelijke sector op om naar het congres te komen.
‘Wat me aanspreekt aan het Deltacongres op 2 november is dat de wateropgave niet als geïsoleerde opgave wordt gepresenteerd, maar als integrale opgave waarbij ook de ruimtelijke sector een belangrijke verantwoordelijkheid draagt. Met de regenoverlast van afgelopen tijd wordt de noodzaak hiervan alleen maar duidelijker. Het Deltaplan Ruimtelijke adaptatie kon dan ook op geen beter moment komen. Het Deltacongres staat voor een groot deel in het teken van ruimtelijke adaptatie. In Leeuwarden is die integrale aanpak al heel ingeburgerd. Daarom roep ik iedereen op juist nu naar Leeuwarden te komen. Ik hoop dan ook op een recordopkomst op het Deltacongres’, aldus de Leeuwardense burgemeester Ferd Crone.
We moeten blijven investeren, anders gaat het mis door de klimaatverandering, door de zeespiegelstijging, overvloedige regenval, benadrukt Crone vanuit Leeuwarden aan de telefoon. Hij repliceert ‘zijn’ parlementaire onderzoek naar klimaatverandering en broeikaseffect (1995). ‘Wat de verschillende hoogleraren toen voorspelden, komt nu uit. Toen werd voorspeld dat we in Nederland een klimaatzone krijgen zoals toen in Noord-Frankrijk: iets warmer, langere periodes van droogte, afgewisseld met heftige regenbuien. En wat blijkt: deze zomer was het hier net alsof je in Frankrijk was. Bij ons zijn de veranderingen nog gematigd, maar in Italië en Spanje leidde het tot temperaturen tussen de 40 en 47 graden. Deze veranderingen tot en met het smelten van de poolkappen hebben enorme effecten. Het ontdooien van de permafrost, dat de laatste weken in het nieuws is, hebben we destijds voorspeld.’
Bedreigingen en kansen in Leeuwarden
Belangrijk in het nieuwe waterbeheer in zijn eigen stad was begin deze eeuw het project De Blauwe Diamant. ‘Dat betekende vernieuwing van de wallen, natuur terugbrengen en schoonmaken van de grachten en riviertjes in en om de stad. In de ruimtelijke ordening houden we nu altijd rekening met de waterberging en de waterafvoer.’ Tegelijkertijd zijn er in de gemeente circa 250 veehouders die belang hebben bij een lage waterstand. ‘Dat leidt tot een aantasting, verdroging van het veenweidegebied. Als we daar niet tegen ingrijpen zijn we over 20 jaar het veenweidegebied kwijt door inklinking. Of we houden het in stand, maar dan moet het waterpeil omhoog. Agrariërs hebben bezwaar tegen te hoge standen van het grondwater en mensen vanuit natuur en milieu vinden dat er juist iets aan moet gebeuren. Het water staat nu te laag onder de weilanden.
Bij het Deltacongres gaat het niet alleen om hogere dijken in de berging van water, maar ook om de kwaliteit van de omgeving en de biodiversiteit. Kiezen we voor geasfalteerde dijken of gaan we voor opvanggebieden, in de uiterwaarden en de Friese meren? Mag het IJsselmeer ook een rol spelen in het opvangen van plotselinge waterhoeveelheden? Ook als dat 10 centimeter omhooggaat?’
Integrale aanpak
Leeuwarden speelt zelf een belangrijke rol op het gebied van watertechnologie. Samen met de gemeente en provincie hebben Waterbedrijf Vitens, het Friese Wetterskip en Paques, een internationale onderneming op het gebied van waterzuivering, kennisinstituut Wetsus opgericht, waarin ze met andere bedrijven en universiteiten problemen rondom waterbeheer oplossen. ‘Dat loopt uiteen van waterzuivering, circulaire economie tot en met proefinstallaties aan de afsluitdijk om stroom te maken uit de confrontatie van zoet en zout water.’ (artikel Volkskrant)
In 2016 vond in Leeuwarden al een Water Conferentie plaats op initiatief van de Europese Commissie, waar een groot aantal burgemeesters uit Europese steden op afkwam. ‘In Europa is het waterbeleid van de steden gefragmenteerd. Men bereidt zich niet zo voor op ander waterbeheer zoals in Nederland. Wat komt er kijken bij riolen, afvalwater, waterzuivering, opvang van overvloedige regenval?’
Ferd Crone is sinds 2007 burgemeester van Leeuwarden. Daarvoor was hij Kamerlid voor de PvdA en een van de milieuspecialisten in de fractie.
Samen met de provincie Fryslân sleepte Crone enkele jaren terug de nominatie voor Europese Culturele Hoofdstad 2018 in de wacht. Tijdens de Culturele Hoofdstad spelen landschap en waterbeheer opnieuw een rol, met in september 2018 een Waterweek. Crone: ‘We verbinden beleidsthema’s met culturele interventies en daarbij is water een van de hoofdthema’s. Bij al die thema’s worden kunstenaars betrokken, van toneel en muziek tot en met beeldende kunst. Het doel is om mensen op een andere manier te confronteren met de waterproblematiek: door het direct te beleven.’
